Καθένας από εμάς είναι πρωτότυπο του εαυτού του. Η διαδρομή που θα επιλέξει και οι άνθρωποι που θα συναντήσει καθορίζουν την εξέλιξη του. Σε αυτή τη στήλη φιλοξενούμε πρόσωπα που δημιουργούν έργο, «βάζουν» χρώμα στην καθημερινότητα μας και μπορεί να μάς εμπνεύσουν. Η θέληση έκφρασης ιδεών, συναισθημάτων, ονείρων μαζί με τη δύναμη του λόγου συνιστούν βάση για ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες συζητήσεις!
Από τον Ιωσήφ Κουτσουλίνη
Γαρυφαλλιά & Γιάννης Πιτσάκη, Ιδρυτές 3QUARTERS
Πόσο συνειδητή ήταν η επιλογή ενός brand με συγκεκριμένο σκοπό χρήσης (επανάχρηση υφάσματος τέντας);
ΓΙΑΝΝΗΣ: Ήταν 100% συνειδητή. Στη δεκαετία που διανύουμε, οποιαδήποτε νέα πρωτοβουλία ανεξαρτήτως αντικειμένου ασχολίας και δημιουργίας δεν έχει κανένα λόγο να μη σχετίζεται με βιωσιμότητα. Κανείς δεν έχει δικαιολογία να πει πως δεν ήξερε ή δεν άκουσε. Αυτά είναι απλά πράγματα, είναι ΑΒ. Από το 2015-16 που ξεκινήσαμε με τη Γαρυφαλλιά, το βασικό ερώτημα μας ήταν τι να κάνουμε, τι να φτιάχνουμε με γνώμονα τη βιωσιμότητα. Και όχι το αντίθετο. Αναρωτηθήκαμε με απλά λόγια ποιο πρόβλημα θα λύσουμε. Είναι ένα project που λύνει βιώσιμα ένα πρόβλημα και συμπτωματικά φτιάχνουμε προϊόντα. Τα why & how έρχονται πρώτα, ενώ το what ακολουθεί.
ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ: Ξεκίνησε δηλαδή ως ένα project που λύνει ένα πρόβλημα χωρίς να δημιουργεί κάποιο νέο. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Η όλη ιδέα ήταν του Γιάννη και εκφράζει ακριβώς αυτή τη φράση «τί θα λύσουμε;». Αυτή την ανάγκη συμμερίστηκα κι εγώ.
Τί σημαίνει για εσάς βιώσιμη μόδα; Την ασπάζεστε ως γραμμή επικοινωνίας;
ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ: Αυτό είναι το επόμενο βήμα. Εννοώ πως αφού συλλάβεις την ιδέα και καταλήξεις σε ένα προϊόν, τότε αξιολογείς αν αυτό μπορεί να γίνει premium, ένα προϊόν μόδας. Για εμάς ήταν πολύ σημαντικό να είναι ένα προϊόν μόδας, ένα προϊόν design με την ευρύτερη έννοια. Το να χτίσεις ένα brand με ένα προϊόν υψηλής ποιότητας αμέσως φεύγει από τα όρια του χόμπι και της δοκιμής. Σημαίνει ότι έχεις φτάσει το υλικό στα δημιουργικά όρια του και έχει ως αποδέκτη το άτομο που εκτιμά εξίσου το design. Η σχέση μας με το design είναι πολύ σχετική καθώς ήδη δραστηριοποιούμασταν στον ευρύτερο χώρο των creative arts. Ο Γιάννης είναι φωτογράφος, εγώ είμαι αρχιτέκτονας. Μπορούμε να πούμε ότι εικαστικά το design ήταν ήδη μέρος των επαγγελματικών μας επιλογών.
ΓΙΑΝΝΗΣ: Εκ πρώτης όψεως φάνηκε περίεργο σε πολλούς ότι η τέντα μπαλκονιού έγινε τσάντα. Όμως ποτέ δε θέλαμε να ξαφνιάσουμε. Γι’ αυτό και εξαρχής αντιμετωπίσαμε το τεντόπανο ως κάτι πολύ πρακτικό. Για παράδειγμα αν έχουμε 2 ρολά υφάσματος θα φτιάξουμε μία τσάντα ή ένα καπέλο, γιατί αυτό έχουμε. Πλέον όμως είναι σημαντικό για εμάς να συζητήσουμε γιατί η πρώτη ύλη μας είναι τεντόπανα και όχι κάποιο άλλο είδος. Από τη μία, κάτι που για κάποιον είναι σκουπίδι με τη σωστή επεξεργασία μπορεί να γίνει κάτι χρηστικό υψηλής ποιότητας. Από την άλλη, επειδή έχει μία υψηλή αντιληπτική αξία λόγω του design θέλουμε να πούμε «βλέπεις ότι αυτό μπορεί να γίνει από οτιδήποτε;».
ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ: Τώρα που αυτό δουλεύει, θέλουμε να επεκτείνουμε το μοντέλο επικοινωνίας και τα μηνύματα μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ: Ας απομακρυνθούμε από το στοιχείο της έκπληξης. Ας αναρωτιέται ο κόσμος «από τι είναι φτιαγμένο;» και η απάντηση να είναι «όχι από καινούρια υλικά». Ο πλανήτης μας έχει τόσα υλικά και άλλα τόσα απορρίμματα. Έχουμε παράγει τόσα υλικά που επαρκούν για ακόμη έναν αιώνα. Γενικώς όμως είμαστε αισιόδοξοι. Σε λίγα χρόνια, είμαστε βέβαιοι ότι η βιομηχανία της μόδας ως επί το πλείστον θα είναι βιώσιμη. Αν η πλειοψηφία είναι βιώσιμη, δε θα χρειάζεται καμία αναφορά. Όσοι δε θα είναι βιώσιμοι θα χρειάζεται να το αναφέρουν.
Πόσο εφικτό είναι για ένα brand που διέπεται από αρχές βιωσιμότητας να είναι ταυτόχρονα μία οικονομικά βιώσιμη επιχείρηση;
ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ: Βιώσιμοι θέλουμε να είμαστε σε όλες τις εκφάνσεις της δραστηριότητας μας. Αυτό το λέω γιατί ο τρόπος που στήνεις μία επιχείρηση που επιθυμείς να είναι βιώσιμη, διαφέρει από τον τρόπο που θα τη στήσεις αν τη θεωρήσεις ένα χόμπι ή ένα πείραμα. Προφανώς ξεκινήσαμε με ότι είχαμε, δεν κάναμε πλάνο 100ετίας (γέλια) και προσαρμόζαμε συνεχώς τα βήματα μας. Το brand μας στήθηκε έτσι ώστε να μπορέσει να μεγαλώσει. Αυτό σημαίνει να προστεθούν προϊόντα, να μεγαλώσει ο χώρος μας, να μεγαλώσει η ομάδα. Σίγουρα είναι μία επίπονη και αργή διαδικασία. Για να το πω απλά, ένα brand σε διαφορά με ένα circular brand έχει μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους και τη δυνατότητα να επαν-επενδύει πιο γρήγορα αυτά τα χρήματα για να μεγαλώσει.
ΓΙΑΝΝΗΣ: Για εμάς η ιδέα είναι ότι ένα brand ή μία εταιρεία με διάρκεια στον χρόνο θα έχει ένα μελλοντικό πλάνο. Αλλά θα γίνει έτσι όπως το περιέγραψε η Γαρυφαλλιά. Θα γίνει αργά, οργανικά, και όχι με σκοπό την άμεση επιδίωξη κέρδους και επιτυχίας. Θα μπορούσαμε εύκολα να στήσουμε την παραγωγή μας σε κάποια χώρα με φθηνό εργατικό δυναμικό. Αυτό ίσως απέφερε περισσότερα κέρδη. Ταυτοχρόνως όμως θα σήμαινε έκπτωση στις αρχές βιωσιμότητας. Καθένας από εμάς θέλει να αναπτυχθεί. Αλλά δεν υπάρχει μόνο η ανάπτυξη των αριθμών. Νόημα έχει η οργανική ανάπτυξη!
Η τέντα είναι σύνηθες στοιχείο στα ελληνικά σπίτια. Αλλά εσείς που βρίσκεται αυτό το υλικό;
ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ: Αυτή είναι μία σημαντική ερώτηση για εμάς. Για να τα καταφέρουμε ξεκινήσαμε να δουλεύουμε με στοκ. Το απόθεμα υφασμάτων δηλαδή που είχαν κρατήσει οι τεντάδες. Έτυχε να ξεκινήσουμε την περίοδο της οικονομικής κρίσης και μας το πουλούσαν επειδή χρειάζονταν επιπλέον εισόδημα. Διαπιστώσαμε στην πορεία ότι, σε σχέση με παλαιότερα, αλλάζουμε πιο γρήγορα τις τέντες μας. Για παράδειγμα, έχει τύχει να αναφέρει γνωστός μου ότι θα νοικιάσει ένα σπίτι και θα αλλάξει τις τέντες για λογους αισθητικής. Η φύρα από τα κομμάτια που χρησιμοποιούν οι τεντάδες είναι αδιανόητα μεγάλη. Υπολογίζουμε περίπου 300+ τόνους μόνο όταν αλλαχθούν οι τέντες στον Δήμο Αθηναίων. Και είναι μια συνεχής παραγωγή σκουπιδιών. Πρόκειται για κομμάτια μικρά που δεν πρόκειται να χρησιμοποιήσουν αλλά είναι ολοκαίνουργια, Δεν υπάρχει ούτε άλλη χρήση ούτε τρόπος διαχείρισης απορριμμάτων. Μία συνηθισμένη παρανόηση είναι ότι δουλεύουμε με τέντες που αφαιρούνται. Όμως εμείς λύνουμε το πρόβλημα που δημιουργείται κατά τη διαδικασία της παραγωγής και όχι μετά τη χρήση. Μας πήρε αρκετά χρόνια για να φτιάξουμε ένα δίκτυο με τεντάδες, οι οποίοι να μας αντιμετωπίζουν ως συνεργάτες. Πρόκειται για εκείνους που δέχονται να μας πουλήσουν τα απομεινάρια. Φυσικά υπήρξαν και άλλοι που δήλωσαν ότι προτιμούν να τα πετάξουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ: Θεωρητικά κάποια στιγμή θα πρέπει να γίνει κοινός τόπος αυτή η αντίληψη. Ό,τι περισσεύει σε εμάς από αντικείμενα που δεν είναι χρήσιμα, είτε να τα χαρίζουμε είτε να τα ανταλλάσσουμε με κάτι που χρειαζόμαστε. Είναι μία πρακτική που προωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση με προγράμματα και επιδοτήσεις. Το συζητάμε, το δείχνουμε στην πράξη αλλά πρέπει να γίνει συνήθεια.
ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ: Να φύγουμε δηλαδή από την προσωπική επιλογή και την επιθυμία. Υπάρχει σχετική Ευρωπαϊκή νομοθεσία και αντίστοιχη Ελληνική από το περσινό καλοκαίρι, που υπαγορεύει ότι πρέπει να βρω τρόπο διαχείρισης των απορριμμάτων (υφάσματα) μου.
ΓΙΑΝΝΗΣ: Ίσως πολύς κόσμος ακόμη δεν έχει αντιληφθεί ότι το fast fashion είναι πρόβλημα. Δεν τους κακολογώ. Αρκετοί ενστικτωδώς αντιδρούν στην αλλαγή.
ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ: Εκτιμώ επιπλέον ότι κάποιοι ενδέχεται να μην δέχονται την αλλαγή, επειδή προσβάλλονται από αυτή. Πιθανόν όταν συνειδητοποιούν ότι κάνουν κάτι λάθος ή θα μπορούσαν να το κάνουν αλλιώς, αντιδρούν. Ίσως το αντιλαμβάνονται περισσότερο προσωπικά ως προς τις επιλογές και τη ζωή τους.
Ποια είναι η καθημερινότητα δύο αδελφών που επιλέγουν να είναι συνέταιροι;
ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ: Για εμένα η ιδιαιτερότητα αυτής της συνθήκης είναι ότι διαρκώς νομίζω ότι με ξέρει. Είμαστε τόσα χρόνια παρέα που είναι μες στο μυαλό μου και καταλαβαίνει τι θέλω να πω. Μερικές φορές γίνεται, αλλά δε γίνεται πάντα.
ΓΙΑΝΝΗΣ: Δεν έχω συμμετάσχει ξανά σε μία επιχείρηση με κάποιον που είμαι τόσο κοντά. Σε μία επιχείρηση που δε συμμετέχουν μέλη μίας οικογένειας, θεωρητικά αν δεν τα βρίσκεις ο καθένας παίρνει τον δρόμο του. Στην πράξη όμως δεν είναι εύκολο. Δε θα κλείσεις την εταιρεία επειδή διαφωνείς. Ενδεχομένως να πεις δυο κουβέντες παραπάνω. Και στη δική μας περίπτωση κάτι τέτοιο γίνεται. Απλώς ίσως δε χρειαστεί να ειπωθούν κάποια πράγματα ή να μοιραστείς κάποιες σκέψεις. Εύκολο δεν είναι αλλά ούτε και σημαντικό. Σίγουρα έχουμε τις καλές και τις κακές στιγμές μας.
ΓΑΡΥΦΑΛΛΙΑ: Κι εμένα πάντως δε μου φαίνεται σημαντικό. Αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες και χαιρόμαστε τις επιτυχίες ως ένα δίδυμο!
Photography: Joseph Alexiadis
#Prototypesbydidee
