Reportage • Νίκη Κλεισούρα Photography • Ιωσήφ Αλεξιάδης
Ως μία από τις πιο αριστοκρατικές συνοικίες της Αθήνας που άνθισε κατά την δεκαετία του ‘20 και φιλοξένησε στους δρόμους της τις αστικές οικογένειες της εποχής, η Κυψέλη καταφέρνει μέχρι σήμερα να διατηρεί την αρχιτεκτονική της μοναδικότητα και να αποπνέει αέρα κλασικής αθηναϊκής αίγλης. Τοποθετημένη στην καρδιά της Αθήνας, υπήρξε κέντρο πολιτιστικού και εμπορικού ενδιαφέροντος μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ’70 -πλάι στο Κολωνάκι και την Βικτώρια που αποτελούσαν τους έτερους πόλους έλξης της πόλης. Με τον κατάφυτο θρυλικό πεζόδρομο της Φωκίωνος Νέγρη, που χαρακτηρίστηκε Χόλιγουντ στην χρυσή εποχή του ελληνικού κινηματογράφου και αποτέλεσε έναν από τους πιο ακριβούς εμπορικούς δρόμους και με μόνιμους κατοίκους εξέχουσες προσωπικότητες των γραμμάτων, της πολιτικής και των τεχνών, η περιοχή κράτησε για πολλές δεκαετίες την περίφημη αισθητική και τις «ευγενείς» καταβολές της.
Από τα μέσα του 1980, παρατηρήθηκε ένα έντονο κύμα εξόδου από το κέντρο και ξεκίνησε η μετοίκηση σε προάστια της Αθήνας, με αποτέλεσμα η συνοικία να γνωρίσει την παρακμή και την εγκατάλειψη. Σε εκείνο το διάστημα, οι εμπορικές αξίες των ακινήτων μειώθηκαν κατακόρυφα και η Κυψέλη έχασε την μεγαλοαστική της χροιά, φιλοξενώντας πλέον στους κόλπους της κυρίως νοικοκυριά μεταναστών. Ωστόσο, χάρη στις ένδοξες περιόδους που την ανέδειξαν, η Κυψέλη παραμένει διάσπαρτη με νεοκλασικά οικοδομήματα, γεμάτα art deco, art nouveau και Bauhaus επιρροές, απομεινάρια μια διαφορετικής αστικής μητρόπολης.
Μέγαρο Μεταξά (1928), οδός Πατησίων 150 – Μεσοπολεμικό πολυόροφο συγκρότημα, που στέγασε για ένα διάστημα τον Ι.Μεταξά
Μεσοπολεμική πολυκατοικία, συμβολή οδών Πατησίων και Αγίου Μελετίου
Art deco τριώροφη κατοικία (1930), οδός Ιθάκης 31 – Κατοικήθηκε από τον Οδυσσέα Ελύτη
Παλιά Καπναποθήκη της Κυψέλης, οδός Κυκλάδων 11 – Θέατρο Οδού Κυκλάδων «Λευτέρης Βογιατζής»
Μοντέρνα πολυκατοικία του Μεσοπολέμου, οδός Φωκίωνος Νέγρη 7
Διώροφο νεοκλασικό κτίριο, οδός Άνδρου 18 – Το Κολλέγιο Αθηνών ξεκίνησε την λειτουργία του εκεί το 1925
Έπαυλη Malcolm, οδός Αγίας Ζώνης 39 – Διατηρητέο μνημειώδες οίκημα, που από το 1902 λειτουργεί ως Άσυλο Ανιάτων
«Πύργος της Πατησίων» (1914), οδός Θήρας 54 – Νεογοτθικό κάστρο της οικογένειας Τυπάλδου
Πολυκατοικία Λαναρά (1938), συμβολή οδών Φ.Νέγρη και Επτανήσου – Μεσοπολεμικό κτίσμα από τον μηχανικό Ι.Ζολώτα
60ο Λύκειο Κυψέλης, οδός Κυψέλης 46 – Στέγασε την Ιταλική Σχολή, Γερμανικό Νοσοκομείο και Νοσοκομείο της Αεροπορίας
«Σπίτι της Κατάληψης της Λέλας Καραγιάννη» (1923), οδός Λ.Καραγιάννη 37 – Διατηρητέο κτίριο, ιδιοκτησία του Πανεπιστημίου Αθηνών, που στέγασε την μακροβιότερη κατάληψη στην ελληνική ιστορία (1988-2013)
