Γράφει η Μαίρη Ρετσίνα
Πάντα μου άρεσε να παρατηρώ τα σημάδια, τις μικρές συμπτώσεις της καθημερινότητας. Ένα αγαπημένο τραγούδι που θα παίξει ξαφνικά στο ραδιόφωνο, κάτι που θα ακούσω από έναν άγνωστο στο δρόμο, ένα τηλεφώνημα από έναν φίλο που έτυχε να σκέφτομαι έντονα… ή εκείνη την πλουμιστή κυρία που έκατσε δίπλα μου στο αεροπλάνο.
Θεώρησα πως αυτή ήταν το ”σημάδι” μου για το ταξίδι στη Θεσσαλονίκη.
Παρφουμαρισμένη με γιασεμί, τυλιγμένη μέσα σε πέντε σειρές πέρλες, έπαιζε με τα βουργουνδί νύχια της ενώ με κάποιο παράξενο τρόπο τα μπλε κύματα στο καλσόν της και τα ερωτευμένα παγώνια του φορέματος της δημιουργούσαν ένα χορογραφημένο μοτίβο το οποίο έδενε υπέροχα με το εξαιρετικά κοντό ξανθό καρέ των μαλλιών της.
Άξια μασκότ των τρεισήμισι ημερών που πέρασα στη Θεσσαλονίκη με γεμάτα συναισθήματα και ενθουσιασμό μικρού παιδιού που δοκιμάζει πρώτη φορά σοκολάτα. Ημέρες πολύχρωμες, πολυπολιτισμικές, έντονες, συγκινητικές, ελπιδοφόρες και άκρως χορταστικές τόσο για τα μάτια μου όσο και για την ψυχή μου. Αυτό ήταν το 58ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, ένα καλειδοσκόπιο κολλημένο στα μάτια μου.
Η Θεσσαλονίκη θα έχει για πάντα το δικό της κουτάκι μέσα στις μπουρδουκλωμένες αναμνήσεις μου. Θυμάμαι ότι ξεκινούσαμε το ταξίδι μας αξημέρωτα μαζί με τον πατέρα μου, κρατούσα το μαξιλάρι μου και αυτός τον καφέ του. Η μυρωδιά του πίσω καθίσματος του αυτοκινήτου μου έφερνε υπνηλία. Ξυπνούσα στα Τέμπη, μου αγόραζε ότι ήθελα και παρέμενα χαμογελαστή μέχρι την επόμενη στάση μας που ήταν το Ξενοδοχείον Εμπορικόν. Μέναμε ευλαβικά για ένα βράδυ, ποτέ δυο. Μια μεγάλη σάλα με ηλικιωμένους κυρίους βρισκόταν στο κέντρο του ξενοδοχείου και συχνά πυκνά καθόμασταν μαζί στην ησυχία, αυτοί βλέποντας τηλεόραση και εγώ διαβάζοντας το κόμικ μου. Το πρωί φεύγαμε για Καβάλα και η Θεσσαλονίκη χρωματίζονταν περισσότερο με τις μπογιές της ανυπομονησίας. Έως την επόμενη φορά…που ήρθε μερικά χρόνια αργότερα όταν συμπλήρωσα το μηχανογραφικό μου με μοναδική επιλογή την σχολή Βιβλιοθηκονομίας στην πόλη του Βορρά. Πέντε χρόνια απόλυτης ελευθερίας πέρασαν από τη ζωή μου και δεν υπάρχει μέρα που να μην με σκέφτομαι να κατεβαίνω από την Αγίου Δημητρίου προς την Αριστοτέλους για να καταλήξω έξω από το Ολύμπιον ξεκινώντας ακόμα μια περιπέτεια με τους φίλους μου. Τότε που νομίζαμε ότι τα βράδια δεν θα τελειώσουν, τότε που το σώμα μας δεν ένιωθε κούραση, τότε που γελούσαμε υστερικά στους δρόμους, τότε που δεν εκτιμούσα τόσο πολύ αυτά που είχα.
Η ανυπομονησία ήταν μεγάλη. Έφτασα απόγευμα Πέμπτης, λίγο πριν την τελετή έναρξης του 58ου Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και ένιωσα τόσο μεγάλη ανακούφιση όταν ανέβηκα τα σκαλιά του Ολύμπιον, είδα μαζεμένα χαμογελαστά πρόσωπα και κάθησα στην θέση μου, περιμένοντας την ταινία έναρξης να ξεκινήσει. Υπήρχε μια ενέργεια που με διαβεβαίωνε πως είμαι στο σωστό μέρος, εκεί που η έκφραση της καλλιτεχνικής ανησυχίας βρίσκει το σπίτι της. Δεν ξέρω πόσα χρόνια πέρασαν από τότε που χωνόμασταν στην αίθουσα του Ολύμπιον και λουφάζαμε στις κόκκινες πολυθρόνες. Ίσως και να μην μας ένοιαζε τι ακριβώς παρακολουθούσαμε αλλά το ότι συμμετείχαμε σε κάτι πολύ όμορφο, στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Η φοιτητούπολη έσφιζε με νέο κόσμο που είχε ανάγκη να δει τα πράγματα με άλλα μάτια, που ήθελε να δει ένα πολιτιστικό μέλλον είτε βρίσκονταν εκεί σαν θεατής είτε σαν καλλιτέχνης, από το ξεκίνημα του φεστιβάλ, το πρόσφατο τότε και το μεγάλο τώρα.
Κριτικός κινηματογράφου δεν είμαι και σίγουρα αυτό το κείμενο δεν είναι κάποιου είδους υπερ-ανάλυση των ταινιών, αυτό το αφήνω στους καταξιωμένους δημοσιογράφους και ανθρώπους του κινηματογράφου, που το κάνουν εξαιρετικά και μας δίνουν μια άλλη προοπτική. Είμαι ένας άνθρωπος που βιώνω τα πάντα βαθιά και συναισθηματικά και κυνηγώ αυτές τις στιγμές όπως οι αρκούδες το μέλι. Το Φεστιβαλ Θεσσαλονίκης και οι άνθρωποι του με καλωσόρισαν σε μια οικογένεια με μαγικές ρίζες που σε παροτρύνει να ανοίξεις τους ορίζοντες σου, να ”παίξεις” με τις πεποιθήσεις σου και να ονειρευτείς από το μπαλκόνι ενός εξώστη, όνειρα που όμοια τους βρίσκεις μόνο στις ταινίες.
Το όνειρα δεν έχουν γλώσσα όπως και η αγάπη. Ο Don Issauro και ο Don Evaristo το ήξεραν πολύ καλά αυτό, στην ταινία ”Ονειρεύομαι σε άλλη γλώσσα”. Στα βάθη της ζούγκλας του Μεξικού, δυο ηλικιωμένοι ξεροκέφαλοι άντρες δεν έχουν ανταλλάξει κουβέντα εδώ και 50 χρόνια. Οι τελευταίοι απόγονοι των Ζικρίλ, της γλώσσας των πουλιών, των δέντρων και ολόκληρης της φύσης, μιλούν και εξιλέωση και σωτηρία ψυχής έως το ”για πάντα”. Βγήκα από την αίθουσα με υγρά μάγουλα με ένα αίσθημα κάθαρσης στο στήθος. Αυτό σημαίνει Φεστιβάλ, να σε πάρει απαλά από το χέρι και να σου δείξει ανεξερεύνητες πτυχές των ανθρώπων, να σε βάλει σε έναν κινούμενο διαλογισμό μέσα από ”μεγάλες” εικόνες.
Αυτό είναι το Φεστιβάλ, σε οδηγεί σε νέους τρόπους σκέψης, σε ”ρίχνει” σε άυπνοια, και όταν επιστρέφεις στην επιφάνεια, είσαι ένας άλλος εαυτός. Για να γίνει όμως αυτό πρέπει να το θες, πρέπει αφεθείς. Ο Ζακ Μαγιόλ, ο θρύλος της ελεύθερης κατάδυσης, που έφτασε τα 100 μέτρα βάθος και βρήκε τον εαυτό του στον βυθό της θάλασσας, πίστευε ότι στην ζωή δεν υπάρχουν όρια, μόνο πάθος. Ο άνθρωπος μπορεί να καταφέρει τα πάντα. Έπεσαν οι τίτλοι τέλους του ”Dolphin Man” και τα χέρια μας μούδιασαν από το χειροκρότημα. Ο Λευτέρης Χαρίτος, ο Jean-Marc Barr και οι παραγωγοί της ταινίας σηκώθηκαν όρθιοι και με ασυγκράτητα δάκρυα μας μετέφεραν λίγο από την μαγεία του Ζακ Μαγιόλ, της φιλοσοφίας του Ζεν, του απέραντου γαλάζιου του υποσυνείδητου μας. Στον προσωπικό σου ”βυθό” είσαι αθάνατος.
Άλλωστε για την αθανασία δεν γίνονται όλες οι μάχες ανάμεσα στην σκοτεινή πλευρά της μάζας και την αγγελική διάσταση των πραγμάτων; Ο Angelino γεννήθηκε με βλοσυρή όψη και ελεύθερη καρδιά. Η αιώνια μάχη της κοινωνικής ταυτότητας και των όψεων της αυτοεικόνας του ατόμου ”ζωγραφισμένα” με το πιο δημιουργικό, σχιζοφρενές και ευφυές τρόπο σε ένα animation που θα σου ανοίξει τρύπα στο μυαλό. Η Dark Meat City είναι βαμμένη με αίμα συμμοριών, ανηθικότητα και εξαπάτηση αλλά στο τέλος υπάρχει εκείνο το μαγικό νανοσεκόντ που η φιλία. η αγάπη φέρνουν την απόλυτη ισορροπία σε κάθε σαθρό ”οικοδόμημα”. Το Mutafukaz σε προκαλεί να σκεφτείς και νιώσεις μέσα από την εξαιρετική τεχνική του, την εξυπνάδα και το ανακουφιστικό χιούμορ του.
Πρώτη θέση σε ένα συναισθηματικό τρενάκι που περνάει με τεράστια ταχύτητα από την ευδαιμονία στην θλίψη, από την ανεξάντλητη χαρά στον πόνο, από τον πόθο στην ντροπή. Τι άλλο χρειάζεσαι από ένα Φεστιβάλ; Το 580 Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, εξελισσόμενο και πολυσυλεκτκό, σε αφήνει να διαλέξεις το δικο σου κάδρο, σου συστήνει νέους κινηματογραφιστές, σε ”ριζώνει” με τα αφιερώματα, τις εκπλήξεις, την κορυφαία εμπειρία του Virtual Reality και τις παράλληλες δράσεις του και σε καλωσορίζει σε έναν κόσμο πολιτισμού χωρίς φαμφάρες, μόνο με εικόνες και αλήθεια.
Φεύγοντας από τη Θεσσαλονίκη υποσχέθηκα στον εαυτό μου ότι θα επιστρέφω ξανά και ξανά για να ”ρουφήξω” αυτή την εθιστική φεστιβαλική ενέργεια. Στη λίστα των πραγμάτων που πρέπει να κάνεις έστω μια φορά στη ζωή σου, υπάρχει και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. «Το ρίζωμα είναι η σημαντικότερη, αλλά και η πιο παραγνωρισμένη ανάγκη της ανθρώπινης ψυχής» είχε γράψει η Γαλλίδα φιλόσοφος Σιμόν Βέιλ. Προλαβαίνεις.
